این صفحه را با دوستان به اشتراک بگذارید:
آموزش وسایل آزمایشگاهی و شیشه‌آلات رایج در آزمایشگاه شیمی
استاد: دکتر بابک بهادری
برای مشاهده نمونه تدریس بر روی تصویر زیر کلیک کنید.
شیشه‌آلات و وسایل آزمایشگاهی
در هر آزمایشگاه تعداد زیادی وسایل شیشه‌ای و غیر شیشه‌ای و همچنین مواد و وسایل مصرفی وجود دارد که عصای دست آزمایشگر و محقق می‌باشد. شناخت دقیق وسایل آزمایشگاهی و آشنایی با کاربردها و محدودیت‌های استفاده از آنها تاثیر زیادی در انجام آزمایش‌های موفق و لذت‌بخش خواهد داشت. تعدد شیشه‌آلات آزمایشگاهی و شباهت‌های ظاهری آنها در کنار تفاوت اساسی در کاربردشان، نشان‌دهنده ضرورت شناخت حرفه‌ای و اصولی این وسایل می‌باشد.
تنوع وسایل آزمایشگاهی و اهمیت شناخت آنها
شیشه‌آلات آزمایشگاهی رایج تنوع زیادی دارند و شامل دو دسته وسایل نگهداری و انتقال محلول‌های شیمیایی هستند. برخی از آنها دارای درجه‌بندی دقیق هستند مانند انواع بورت و پیپت و برخی حجم‌های دقیقی را نشان نمی‌دهند مانند ارلن و بالن که هر کدام موارد استفاده خاص و محدودیت‌های خود را دارند.
بعضی از لوازم شیشه‌ای آزمایشگاه نیز دارای کاربردهای خاص هستند و صرفاً در یک آزمایش منحصر بفرد استفاده می‌شوند. بعنوان مثال سوکسوله در آزمایش استخراج، کندانسور در آزمایش تقطیر و کلونجر در اسانس‌گیری استفاده می‌شوند.
در آزمایشگاه شیمی و سایر آزمایشگاه‌های مشابه با وسایل عمومی غیر شیشه‌ای متعددی نیز سر و کار داریم. وسایلی برای برداشتن، جابجایی، حرارت دادن، وزن کردن، پودر کردن، نگهداری و انتقال محلول‌ها، الک کردن و غیره. همچنین برای سرهم کردن و ست کردن آزمایش‌ها از انواع گیره‌ها استفاده می‌کنیم. همه موارد فوق دارای نکات استفاده خاص و ریزه‌کاری‌هایی هستند که به مرور زمان و با افزایش تجربه بدست می‌آیند.
در آزمایشگاه همچنین با مواد و وسایل مصرفی گوناگونی کار می‌کنیم که آشنایی با ماهیت و کاربرد صحیح آنها به صرفه‌جویی در هزینه‌ها، حفظ ایمنی و موفقیت بیشتر در کارهای عملی منجر خواهد شد. موادی مانند انواع فیلترها و کاغذهای صافی، گریس‌ها، دستکش‌های آزمایشگاهی، سمپل تیوب و پارافیلم از این دسته هستند.
ویژگی‌های آموزش وسایل آزمایشگاهی و شیشه‌آلات رایج در آزمایشگاه شیمی
با توجه به موارد فوق، در این آموزش سعی شده با استفاده از منابع معتبر و همچنین تجربه بیست سال فعالیت آزمایشگاهی مدرس، یک دید جامع و کاملاً کاربردی برای شناخت و استفاده از شیشه‌آلات آزمایشگاهی و وسایل آزمایشگاهی رایج در اختیار فراگیران قرار گیرد. ارائه اسامی فارسی و انگلیسی لوازم آزمایشگاه شیمی و معرفی کاربردها و ظرافت‌های استفاده از آنها با کمک تصاویر متعدد و بسیار با کیفیت انجام گرفته است.
در این آموزش طی 5 جلسه شامل شیشه‌آلات اصلی، وسایل حجم سنجی، لوازم شیشه‌ای با کاربرد خاص، ابزارهای غیر شیشه‌ای رایج و مواد مصرفی به معرفی و توضیح وسایل آزمایشگاهی می‌پردازیم. نکات ارائه شده بویژه برای دانشجویان کارشناسی ضروری است و بسیار آموزنده خواهد بود. همچنین فوت و فن‌های ذکر شده برای هر وسیله، برای افرادی که آشنایی اولیه با لوازم آزمایشگاهی دارند مانند محققین و کارشناسان آزمایشگاه نیز مفید واقع خواهد شد چرا که بعد از کسب سواد پایه و داشتن تجربه کارهای عملی، درک و گیرایی فرد از نکات کاربردی و آموزش‌های عملی بیش از قبل نیز خواهد بود. در ادامه، فهرست مطالب و لیست وسایل آزمایشگاهی را مشاهده بفرمایید.
فهرست مطالب آموزش وسایل آزمایشگاهی و شیشه‌آلات رایج در آزمایشگاه شیمی
جلسه اول : شیشه‌آلات آزمایشگاهی اصلی
- لوله آزمایش
- بشر
- ارلن
- ارلن خلاء
- قیف بوخنر
- بالن (ته صاف، ته گرد، فلورانس)
- بالن حجم‌سنجی (ژوژه)
- استوانه مدرج
- گیلاس مدرج
- قیف جداکننده
- قیف شیشه‌ای
- کریستالیزور
- دسیکاتور
- پتری دیش
- همزن شیشه‌ای
- شیشه ساعت
جلسه دوم: وسایل حجم سنجی
- بورت
- نحوه استفاده از بورت
- پیپت مدرج
- پیپت حباب‌دار
- پوآر و انواع آن
- پیپت پر کن قرقره‌ای
- جای پیپت (استند پیپت)
- پیپتور برقی
- پیپت پاستور
- پوآر پیپت پاستور
- سمپلر یا میکروپیپت
- سمپلر چند کانالی
- سرسمپلر
- نحوه استفاده از سمپلر
- رک سرسمپلر
- استند سمپلر
- قطره چکان
- قطره چکان سر خروسی
جلسه سوم: شیشه‌آلات با کاربردهای خاص
- سوکسوله
- لوله تیل
- مبرد (سرد کننده یا کندانسور)
- کلونجر
- بالن کجلدال
- بالن اشلنک
- بالن قرع
- آمپول برم
- لوله NMR
- پیکنومتر
- شیشه گاز شوی
- سرنگ گازی
- تانک کروماتوگرافی صفحه‌ای
- پمپ خلاء آبی
جلسه چهارم: وسایل غیرشیشه‌ای آزمایشگاه
- جا لوله آزمایش
- گیره لوله آزمایش
- لوله شوی یا شیشه شور
- آب چکان
- هاون و دسته
- بوته چینی (کروزه)
- اسپاتول
- قاشقک
- لیسک
- چراغ بونزن
- چراغ الکلی
- سه پایه
- توری نسوز
- مثلث نسوز
- پنس
- گیره بشر
- گیره بوته چینی
- میله و پایه
- انواع گیره
- نگهدارنده گیره
- حلقه
- گیره بورت
- پیست (آب فشان)
- دستکش مقاوم به حرارت
- قایقک توزین
- الک آزمایشگاهی
- شلنگ سیلیکونی
- سیفتی باکس
- دماسنج (جیوه‌ای و دیجیتال)
- ذره بین
جلسه پنجم: مواد و وسایل مصرفی
- دستکش
- فیلتر سر سرنگی
- کاغذ صافی
- کاغذ لیتموس
- کاغذ شناساگر پی اچ
- پارافیلم
- روغن سیلیکون (گریس سیلیکونی)
- سوآپ
- پلیت چاهک دار
- ظرف نمونه (سمپل تیوب)
- فالکون
- میکروتیوب
- کرایوتیوب
1 دیدگاه برای آموزش وسایل آزمایشگاهی و شیشه‌آلات رایج در آزمایشگاه شیمی
reza.nsaei –
با سلام و تشکر از زحمات شما در گردآوری مطالب سایت که بسیار آموزنده و مفید هستند.
دکتر لیلا دین پرست –
سلام و عرض ادب
خیلی ممنون از نظر ارزشمند شما. خوشحالیم که مطالب مورد پسندتون بوده.